Energietransitie

Sinds Kyoto en onlangs Parijs hoort men veel over energietransitie. In mijn tijd als energiecoördinator nam ik deel aan veel bijeenkomsten over dat onderwerp.

De laatste ontwikkelingen zijn dat de overheid in 2030 de kolencentrales wil sluiten, de gasproduktie van Groningen gaat minderen en huishoudens van gas loskoppelen zodat  er alleen nog energie opgewekt gaat worden met duurzame of hernieuwbare energie.

Wat zijn dan die soorten hernieuwbare of duurzame energie?
Hiertoe kunnen we rekenen:

• Wind- en zonne-energie;
• Biobrandstof;
• Waterkrachtenergie;
• Getijdenenergie;
• Geothermische energie;

In Duitsland staan voor 40% van de benodigde hoeveelheid energie PV panelen en windmolens opgesteld. Gemiddeld werd er in 2016 slechts 4% van de behoefte door zon en wind geleverd. Dit heeft te maken met het feit dat er wel eens dagen achtereen te weinig of geen wind is en de zon het ook nog weleens laat afweten. Vooral ’s nachts. In de discussie wordt dit nog weleens vergeten. Als je grafieken van het weer bekijkt zie je regelmatig lange periodes zonder wind. Zomaar een week is geen uitzondering. Een industrieland als Nederland kan alleen maar werken als electriciteit ALTIJD beschikbaar is.

Voor waterkracht, geothermische en getijdenenergie hebben wij het landschap en de ondergrond niet mee en vallen in NL dus af.

Blijft over Biobrandstof en biomassa.
Biobrandstof kan ethanol zijn die bij brandstof voor auto’s wordt bijgemengd. Ethanol heeft maar 60 à 65% van de calorische waarde van die van benzine of diesel zodat de actieradius van een voertuig flink afneemt.

Biomassa werkt hoofdzakelijk met houtpellets. Men kan houtafval industrieel tot houtcilindertjes van enkele millimeter diameter en ongeveer een centimeter lengte verwerken. Die zijn dan vrij eenvoudig pneumatisch verplaatsbaar. Dat kan als brandstof gebruikt worden, zowel in privéhuishoudens als in elektrische centrales. De technologie is ongeveer dezelfde die we bij het behandelen, opslaan en verbranden van steenkool gebruiken. De gevaren (stofexplosie) zijn dat ook. Natuurlijk is er nooit voldoende houtafval om een energieproductie mogelijk te maken die de statistiek zelfs maar haalt. Daarom worden de meeste houtpellets die verbrand worden direct van bomen gemaakt die bij voorbeeld in Canada groeien. Zo gebeurt het ook hier bij ons. Die pellets worden dan geïmporteerd. Dat is uiteraard een duur proces dat onmogelijk met fossiele brandstoffen kan concurreren, en het kan dus zonder aanzienlijke subsidies niet overleven.

Het probleem:
In 2016 verbruikte Nederland ca. 115 miljard kWh. Dat komt overeen met een gemiddelde capaciteit van 13,1 GW. Bij een windstilte en donker weer zal die electriciteit moeten worden opgewekt met conventionele centrales of uit opslag moeten worden betrokken. Dit houdt in dat die centrales die 13,1 GW moeten kunnen leveren ook al hebben we nog zo veel windturbines en zonnepanelen. Weg CO2-loze opwekking.
We kunnen ook overtollige energie opslaan in accu’s die we gebruiken bij windstilte. Gedurende 7 dagen windstilte en donker weer moeten die accu’s 7 x 24 x 13,1 = 2200 GWh leveren. Er staat in Zuid-Australië een opslag van 130 MWh en dat is een gigantisch ding met een prijs van 21 miljoen dollar.
130 MWh is 0,13 GWh dus moet onze accu 2200 : 0,13 = 16.930 keer groter zijn dan die in Australië staat. De prijs daarvan zal rond de 16.930 x 21.000.000 = 355,5 miljard dollar liggen omdat de prijs ongeveer evenredig is aan de capaciteit. Bovendien moet je rekenen op een jaarlijkse afschrijving van 115 miljard dollar.
Dit geld wordt opgehaald bij de belastingbetaler!

Bij uitvoering van het plan Lievense kunnen we energie opslaan in waterbekkens en deze gebruiken bij windstil weer. Maar bij een waterbekken met een oppervlak van 700 km² is er slechts energie beschikbaar voor 35% van het nationale electriciteitsverbruik. Bovendien gaat dit verbruik verder omhoog als woningen elektrisch verwarmd moeten gaan worden met een veel lager rendement dan bij directe verwarming met gas.
Dit wordt dan aangegrepen als reden om nog meer windmolens en zonnepanelen te plaatsen.

Een doodlopende weg die miljarden gaat kosten tenzij men teruggrijpt op kernenergie en dan met name de ongevaarlijke thoriumcentrales.

Bekijk hier de video van Sunniva Rose op TEDex en vraag je ook af: “Hoe is het mogelijk je zorgen te maken over klimaatverandering en niet pro-nucleair te zijn?”